Układ nerwowy jest kluczowym systemem w naszym organizmie, odpowiedzialnym za odbieranie bodźców zewnętrznych, reakcję na stres oraz regulację codziennych funkcji życiowych.
Jednak nie zawsze funkcjonuje on w sposób optymalny.
Zaburzenia takie jak hiperaktywacja i hipoaktywacja układu nerwowego mogą prowadzić do szeregu trudności, zarówno fizycznych, jak i psychicznych.
CZYM JEST HIPERAKTYWACJA UKŁADU NERWOWEGO?
Hiperaktywacja układu nerwowego to stan, w którym układ nerwowy jest nadmiernie pobudzony.
Może to być wynikiem chronicznego stresu, traumatycznych przeżyć lub długotrwałej ekspozycji na bodźce, które wywołują przeciążenie.
W praktyce może się to objawiać:
• Fizycznymi symptomami, takimi jak napięcie mięśniowe, przyspieszone bicie serca, problemy ze snem (bezsenność, trudność z zasypianiem), bóle głowy czy kłopoty ze strony układu trawiennego (biegunki lub zaparcia).
• Emocjonalnymi trudnościami, np. uczuciem ciągłego niepokoju, rozdrażnieniem lub wybuchami gniewu.
• Zachowaniami, takimi jak nadmierna czujność, impulsywność, trudności z koncentracją czy unikanie sytuacji kojarzących się z potencjalnym stresem.
CZYM JEST HIPOAKTYWACJA UKŁADU NERWOWEGO?
Hipoaktywacja to przeciwieństwo hiperaktywacji – stan, w którym układ nerwowy działa w sposób spowolniony i osłabiony. Może to wynikać z przedłużonego stresu, depresji, wypalenia zawodowego czy chronicznego zmęczenia.
Charakterystyczne objawy to:
• Zmniejszenie energii, brak motywacji do działania i ogólne poczucie apatii.
• Trudności w funkcjonowaniu, takie jak osłabiona koncentracja, problemy z podejmowaniem decyzji czy poczucie przytłoczenia.
• Fizyczne objawy, np. zmęczenie, spowolnienie ruchowe lub reakcje osłabionej odporności.
Osoby doświadczające hipoaktywacji mogą wydawać się wycofane, znieczulone emocjonalnie lub odcięte od rzeczywistości. Stan ten może być związany z depresją, zaburzeniami adaptacyjnymi lub ciężkimi przeżyciami traumatycznymi.
PRZYCZYNY ZABURZEŃ AKTYWACJI UKŁADU NERWOWEGO
Oba te stany – hiperaktywacja i hipoaktywacja – mogą być wynikiem różnych czynników.
Najczęstsze z nich to:
1. Trauma: Ekstremalne wydarzenia, takie jak wypadki, przemoc czy utrata bliskiej osoby, mogą doprowadzić do przewlekłego zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego.
2. Stres: Długotrwały stres, bez odpowiedniego wsparcia i strategii radzenia sobie, może skutkować hiper- lub hipoaktywacją.
3. Zaburzenia hormonalne: Nierównowaga w poziomie hormonów, takich jak kortyzol czy serotonina, wpływa na regulację emocji i reakcji układu nerwowego.
4. Brak regeneracji: Niedobór snu, niewłaściwa dieta czy brak ruchu mogą prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego.
WPŁYW NA CODZIENNE ŻYCIE
Nieprawidłowa regulacja układu nerwowego może znaczną miarą wpływać na jakość życia.
Osoby doświadczające hiperaktywacji mogą mieć problemy z relacjami interpersonalnymi, przez co często doświadczają izolacji.
Z kolei osoby w stanie hipoaktywacji mogą czuć się bezsilne, przytłoczone i niezdolne do podejmowania codziennych wyzwań.
JAK RADZIĆ SOBIE Z HIPERAKTYWACJĄ I HIPOAKTYWACJĄ UKŁADU NERWOWEGO?
1. Samoregulacja: Praktyki takie jak medytacja, joga czy techniki świadomego oddechu pomagają uspokoić układ nerwowy i zredukować poziom stresu.
2. Wsparcie specjalistyczne: Terapia zwłaszcza włączająca aspekt pracy z ciałem – jak Somatic Experiencing (tu przeczytasz więcej o tej metodzie pracy), EMDR, Brainspotting, ale też terapia poznawczo – behawioralna (CBT) mogą pomóc w regulacji układu nerwowego.
3. Zdrowy styl życia: Choć wydaje się to banalne to regularny sen, zbilansowana dieta i aktywność fizyczna są fundamentami prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
4. Farmakoterapia: W niektórych przypadkach, pod kontrolą lekarza, stosuje się leki stabilizujące nastrój lub łagodzące objawy lękowe.
Zrozumienie mechanizmów hiperaktywacji i hipoaktywacji układu nerwowego jest kluczowe dla poprawy jakości życia i radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
Choć oba te stany mogą być wymagające, odpowiednie wsparcie i narzędzia pozwalają na skuteczne zarządzanie ich objawami.
Jeśli potrzebujesz wsparcia, napisz do mnie i zapytaj o dostępne terminy na terapię lub skorzystaj z moich autorskich kursów, które znajdziesz na stronie kursy.agnieszkawrobel.pl – polecam Ci zwłaszcza kurs BEZ NAPIĘCIA oraz Silna i spokojna bez względu na okoliczności.